Teodolit

İsmi              :   Teodolit

Firma           :   T.C. Vorgt Lander

Yapım Yılı   :   1720

Teodolit Nedir?

Teodolitler, yatay ve düşey açıları, açık alan veya arazilerdeki noktalar, hatlar ve cisimler arasındaki mesafeleri, boyutları ölçme özelliği olan hassas bir optik aletlerdir. Tripot (üç ayak) benzeri ayarlı bir ayaklık üzerinde kullanılır. Gövdesinde yatay ve düşey açıları gösteren kadranlar bulunur. 

Teodolit Tarihi

Teodolitlerin geçmişi 16. yüzyıla kadar uzanıyor. “Diyopter” terimi, bazı eski metinlerde teodolit ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. “Dioptra” adı da verilen diyopter, eski bir astronomik alettir. Teodolite benzetilen bu tür aletler, geometrik kareler, kısmi daireler, yarım daireler, dikey veya yatay açı ölçümleri için kullanılmıştır. Alman bilim yazarı Gregorius Reisch, 1512 yılında Strasburg'da yayınladığı “Margarita Philosophica” adlı kitabının ekinde böyle bir aletten bahsetmiştir. Aynı yıl Alman topograf ve haritacılık uzmanı Martin Waldseemüller tarafından bu tür bir cihaz geliştirilmiştir. Her iki açıyı aynı anda ölçebilen cihaza Waldseemüller tarafından “polimetrum” adı verilmiştir.

Günümüz teodolit aletinin ilk örneği 1551 yılında İngiliz matematikçi ve araştırmacı bilim adamı Leonard Digges tarafından icat edilmiştir. “Teodolit” kelimesi de ilk kez Digges'in 1570 yılından yayınlanan “Pantometria” adlı kitabında kullanılmıştır. Kitapta, uzak nesneleri ve insanları görüntülemek için cihazdaki “orantılı cam”ın nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Digges, haritacılık ve askeri mühendislik alanlarında yaptığı araştırmalarla ünlenen bir isimdir.

- İngiliz matematikçi, astronomik ve bilimsel alet mucidi Jesse Ramsden, 1787 yılında büyüklüğü ile ünlü bir teodolit icat etti. Bu teodolitler, İngiltere, Hindistan ve İsviçre’de kullanılmak üzere toplam 8 adet üretilmiştir.

- 20. yüzyılın başlarında İsviçreli mucit Heinrich Wild tarafından araştırmacılar arasında popüler hale gelen bir teodolit tasarlandı.

Teodolit'in Bölümleri